Greenpeace Türkiye'nin yaptığı araştırmaya göre, İstanbul’daki farklı semt pazarları ve beş zincir marketten alınan 155 sebze ve meyve örneğinin önemli bir kısmında sağlık açısından ciddi riskler taşıyan kimyasallar bulundu. Araştırmanın sonuçları, yüzde 61'lik bir oranın birden fazla pestisit kalıntısı içerdiğini, yüzde 43'lük bir kısmının ise PFAS maddeleri içerdiğini ortaya koydu.
Pestisit ve PFAS'ın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Pestisit ve PFAS maddelerinin çocuklar ve yetişkinler üzerinde ciddi sağlık riskleri yarattığı biliniyor. Pestisitler, çocukların beyin gelişimini engellerken, yetişkinlerde kanser ve hormonal bozukluklara yol açabiliyor. PFAS ise vücutta uzun süre kalabilen kimyasallar olup, kanser, karaciğer hasarı, doğurganlık sorunları ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Araştırma Sonuçları
Gıda mühendisi Dr. Bülent Şık tarafından hazırlanan raporda, pestisitlerin özellikle çocuk sağlığı üzerindeki risklerine dikkat çekildi. Çocuklar, bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerinin gelişim aşamasında olduklarından, pestisitlere karşı daha hassas oldukları vurgulandı. Bu kimyasallara maruz kalan çocuklarda, beyin gelişiminde bozukluklar ve birçok hastalığa yatkınlık artışı gözlemleniyor.
- Araştırma raporunda yer alan veriler şu şekilde:
- 155 örneğin yüzde 33’ü, Türk Gıda Kodeksi’ne uygun değil.
- 50 üründe ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi.
- Salamura yaprak, yeşil sivri biber, ıspanak ve armut gibi ürünlerde, limit aşımı ve yasaklı pestisit kullanımı sıkça görüldü.
Pestisit Kalıntıları Hangi Ürünlerde Yüksek?
Pestisit kalıntısı, salamura yaprak (%80), yeşil sivri biber (%70), ıspanak (%67) ve armut (%40) gibi ürünlerde en fazla tespit edildi. Golden elma, starking elma ve üzüm gibi meyvelerde de pestisit kalıntıları görüldü. Ayrıca, dolmalık biber, patlıcan, domates, portakal ve hıyar gibi ürünlerde de pestisit kalıntıları bulunmuş.
Gıda Güvenliği ve Kamu Sağlığı
Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, Tarım ve Orman Bakanlığı'na pestisit analiz sonuçlarını düzenli olarak açıklama çağrısını yineledi. Özyer, "Birden fazla pestisite maruz kalmak, tek bir pestisite maruz kalmaktan daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Çocukların sağlıklı ve temiz gıdaya ulaşma hakkı korunmalıdır" dedi.
PFAS ve Pestisit Nedir?
PFAS (Per- ve Polifloroalkil Maddeler), doğada zor bozulan ve çevrede uzun süre kalan kimyasal maddelerdir. İnsan sağlığı üzerinde kanser, tiroit hastalıkları, karaciğer hasarı, doğurganlık sorunları ve bağışıklık sistemi bozuklukları gibi ciddi etkilere yol açabilir. Bir kez vücuda girdiklerinde, bu maddelerin atılması çok zordur.
Pestisitler, tarımda zararlı organizmaları (böcekler, yabancı otlar, mantarlar) yok etmek için kullanılan kimyasal maddelerdir. Uzun süre pestisit kalıntılarına maruz kalmak, kanser, hormonal bozukluklar, sinir sistemi hasarı ve doğum kusurları gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
