TSMC'nin ABD Yatırımları Tehlikede mi?
Tayvan hükümeti, yarı iletken teknolojilerindeki küresel liderliğini korumak amacıyla stratejik bir adım atıyor. Başbakan Cho Jung-tai tarafından onaylanan ve "N-1 politikası" olarak adlandırılan bu yeni yasa taslağı, Tayvan merkezli üreticilerin yalnızca bir nesil geride kalan üretim teknolojilerini ihraç etmelerine izin veriyor. Bu durum, başta TSMC’nin (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) ABD’ye yapmayı planladığı milyarlarca dolarlık yatırımlar olmak üzere, yurt dışı faaliyetlerini doğrudan etkileyebilir.
Yeni Yasa Hangi Teknolojileri Kapsıyor?
Şu anda TSMC'nin elindeki en ileri üretim süreci N3P teknolojisi olarak biliniyor. Ancak yıl sonuna doğru daha gelişmiş olan N2 hattı faaliyete geçecek. Asıl soru işareti ise 2026 yılında devreye girecek olan N2P ve A16 süreçlerinin bu yasa kapsamında sınırlanıp sınırlanmayacağı.
N-1 politikası, Tayvan’ın ileri teknoloji kapasitesini ülke sınırları içinde tutmak adına bir önlem olarak öne çıkıyor. Bu da demek oluyor ki TSMC gibi devler, Tayvan dışındaki fabrikalarında en güncel çip üretim teknolojilerini kullanamayacak.
Yalnızca İhracat Değil, Yatırımlar da Yakın Takipte
Yeni yasa sadece teknoloji ihracatına değil, aynı zamanda yurt dışı yatırımların da denetlenmesini öngörüyor. Eğer bir yatırımın:
Tayvan’ın ulusal güvenliğini tehlikeye attığı,
Ekonomik kalkınmayı sekteye uğrattığı veya
İşgücü üzerinde ciddi baskı yarattığı tespit edilirse, hükümetin onayı tamamen iptal etme yetkisi olacak.
Bu noktada dikkat çeken bir diğer önemli değişiklik, daha önce sadece yönetmeliklerle sürdürülen bu denetimlerin artık doğrudan yasalaşması. Yeni yasa ile birlikte ihlallerde para cezaları da gündeme gelecek.
TSMC’nin Dev Yatırımları Nasıl Etkilenir?
Dünyanın en büyük çip üreticilerinden biri olan TSMC, halihazırda 24 farklı tesiste üretim planı yürütüyor. Özellikle ABD’ye yönelik 165 milyar dolarlık yatırım planı, bu yeni yasa kapsamında yeniden değerlendirmeye alınabilir.
Her ne kadar para cezaları TSMC gibi bir dev için maddi anlamda büyük bir sorun yaratmayacak olsa da, yatırım onaylarının tamamen iptal edilmesi gibi daha ciddi sonuçlar gündemde olabilir. Bu da firmanın küresel stratejilerini kökten değiştirebilir.
Yasanın Uygulama Tarihi Ne Zaman?
Tayvan Ekonomi Bakanlığı, yasanın ne zaman yürürlüğe gireceği konusunda net bir tarih vermedi. Ancak uygulamanın, ilgili alt düzenlemeler revize edildikten sonra 6 ay içinde açıklanacağı belirtildi. Bu da, yasanın en erken 2025’in sonlarına doğru devreye alınabileceği anlamına geliyor.
Küresel Çip Rekabetinde Yeni Bir Dönem Başlıyor
Bu yeni yasa ile birlikte Tayvan, çip teknolojilerindeki liderliğini koruma hedefini bir adım daha ileri taşıyor. Ancak bu adım, küresel yarı iletken üretiminde yeni dengelerin oluşmasına neden olabilir. TSMC ve benzeri şirketlerin gelecekte nasıl pozisyon alacakları ise merakla bekleniyor.
